BEZIELD LAND

Bezield land

Aan de Linge in de Betuwe, in de Kortenhoefse Plassen en op het platste Friese land in Baard werken en wonen vrienden op het land. Bevlogen, ondernemend, zoekend, ploeterend, genietend boetseren ze land. Alle momenten zijn ze bezig met het combineren van land, huis, mensen, beesten en bloemen. Elke vierkante decimeter van hun land hebben ze al honderd keer van zeer dichtbij bekeken, aangeraakt, geroken en over nagedacht: Wat gebeurt hier? Wat gaan we er mee doen?

Aan een grote lus van de Linge hebben Martin en Willemijn hun handen vol aan hun geërfde huis en een groot stuk grond: hooiland aan de rivier, een kersenboomgaard achter het huis en een grote tuin vòòr aan de weg. ‘Gemengd bedrijf’, schiet me te binnen vanuit de schoolbanken. Het heeft alles van een voormalige boerderij met schuren en bijschuurtjes, werkplaatsen, werktuigen, koelhuizen, een tractor zonder kap. In later tijden zijn daar de ateliers bijgekomen. Altijd is er werk te doen. Zit je stil dan storten gebouwen in, overwoekeren sloten en paden, barst het kozijnhout en vallen het fruit en de noten ten prooi aan dierenverzamelaars. Er is ook tijd en ruimte om samen te zijn, samen met vrienden koffiedrinken, eettafels vol zetten, feest te vieren en uit te varen. Stadse lui met groene vingers en liefde voor de cirkels van het land. Wij snoeien, rapen, plukken, kamperen en zwemmen hier van harte.

Aan een lange smalle strook land in de Kortenhoefse Plassen (twee honderd meter van de dijk, bruggetje over, vlonder af) ligt de woonboot van Marieke en Jan-Jaap midden in het zompige turfse natte land. Sloot na sloot, oplegakkers die eindigen in de plas, bootjes en supplanken die je ergens brengen. Open langgerekte oplegakkers wijzen naar de horizon, schapenpaadjes wijzen de weg. Hoge bomen gegroepeerd op droge stukjes markeren de toegang tot het bos. Zij zijn sinds kort begonnen met het leven op land en water. Dat begon met namen geven: het Heilig Land, het Land van de Drie Eiken, de Lange Akker en de eerste en tweede Schapenwei. Dat begon met houtgestookte ovens te bouwen voor kleibeelden. Dat begon met wilde schapen. Dat begon met het aanleggen van een moestuin. Dat begon met de vraag: Wat willen we met deze schone weerbarstigheid? Hoe scheppen we voor onszelf en anderen de ruimte voor retraite, dans, natuur, samenwerken. De vraag die ze ons stelden: Welk verlangen wordt bij jou opgeroepen als je hier bent? Wij steken hier elzen, graven geulen, koken soep, sjouwen en peddelen hier van harte.

Aan de landweg, net na het gemeentegrensbord van Baard, bouwen Anke en Oep aan de omuitaanbouw van de schuur naar een woonhuis. De stoffeerderij moest inboeten om te kunnen gaan wonen met uitzicht op een groene woestijn met sloten doorsneden. Eindeloos groen land met een lege horizon. Met daarachter de zekerheid van weer dorpjes met kerktorens, ophaalbruggetjes over vaarten, grote boerenhoeven en rijen knechthuisjes. Gewapend met vier rechtse handen bouwen zij naar eigen-ontwerp-zonder-bouwtekeningen een nieuwe aanbouw met gerecycleerde materialen. Fundering storten op zandgrond, houten opbouw, platendak, de muurvlakken worden opgevuld met leemblokken, een berghutkachel, dat werk. Leven is hier werken is bouwen is nadenken over de volgende klus van morgen. Leven is hier aan de lange tafel ’s avonds tijdens de maaltijd de duizend duizelingwekkende details herhalen, zwaar en inspirerend. Zij branden naar Japanse aard de planken voor de buitenmuur. Dankbaar laten zij zich voortduwen door helpende handen. Wij kruien hier blauwe klei, stoken vuur en lijnen van harte uit.

Het land geeft zich niet zomaar gewonnen. Het land geeft veel na overwonnen te zijn. Het land wikt en weegt: Laat ik toe? Het land herkent de ziel en doet mee.

Amsterdam, 27 december 2020